Progesteron is gunstig voor je, omdat het ontstekingen vermindert, de immuunfunctie reguleert en een gezonde schildklier, een gezond brein, gezonde botten en gezonde borsten ondersteunt.
Maak jij genoeg progesteron aan? Weet je dat zeker? De enige manier om progesteron aan te maken is door te ovuleren en een gezonde luteale fase te hebben.
Wat is een luteale fase?
De luteale fase is de periode vanaf de ovulatie tot aan de menstruatie. Meestal duurt die periode zo’n 10 tot 14 dagen. Deze fase is genoemd naar het corpus luteum (ook wel het gele lichaam genoemd), wat een tijdelijke endocriene klier is die gevormd wordt na de eisprong. Een gezond corpus luteum is de enige manier om progesteron aan te maken.
Je kunt je luteale fase ontdekken door je basale lichaamstemperatuur bij te houden. Dat is je onder-de-tong temperatuur direct nadat je wakker wordt, vóór je uit bed komt. Progesteron zorgt ervoor de je basale lichaamstemperatuur met ongeveer 0.3 graden stijgt. Tijdens de luteale fase heb je dus gedurende 10-14 dagen een iets hogere basale lichaamstemperatuur, tot je ongesteld wordt. Er is simpelweg geen andere optie, omdat het onmogelijk is om wel te ovuleren en vervolgens geen menstruatie te hebben. Tenzij je zwanger bent natuurlijk. Of een hormonaal spiraaltje (29) hebt. Dan ovuleer je wel maar volgt er geen bloeding.
Gaat je temperatuur niet omhoog? Dan had je een anovulatoire cyclus (15) en maak je geen progesteron aan. Anovulatoire cycli worden ook wel hormonale disbalans, disfunctionele uteriene bloeding, of ongehinderd oestrogeen genoemd. Of oestrogeen dominantie, maar die term gebruik ik niet (30).
Vier tekenen dat je een Progesteron tekort hebt
- Een korte luteale fase of geen luteale fase, want een gezonde luteale fase zou op zijn minst 11 dagen moeten duren.
- Een lage temperatuur tijdens de luteale fase, want progesteron verhoogt de lichaamstemperatuur.
- Vruchtbaar slijm tijdens de luteale fase, want progesteron droogt vruchtbaar slijm op.
- Spotting (=lichte bloedingen) tijdens de luteale fase, want progesteron helpt om het baarmoederslijmvlies intact te houden.
Progesteron tekort testen
De beste manier om te testen hoe je progesteron ervoor staat, is door je basale lichaamstemperatuur te meten en bij te houden. Je kunt je progesteronlevels ook meten door een bloedtest uit te laten voeren. Je waardes moeten dan minstens 8 ng/mL of 25 nmol/L zijn, maar hoe meer, hoe beter.
- Er is geen progesteron vóór de ovulatie, dus de beste tijd om je progesteron te laten testen is ongeveer een week voor je menstruatie. Lees ook De beste manier om progesteron te testen (31)
- Er zit geen progesteron in hormonale anticonceptie maar progestagenen. Die onderdrukken namelijk de ovulatie. Progestagenen zijn synthetisch en zijn GEEN progesteron (17).
Meer progesteron nodig? Je kunt natuurlijk progesteron suppleren in de vorm van crème of capsules (25). Of je kunt zorgen dat je lichaam zelf (meer) progesteron aanmaakt.
Hoe je meer progesteron aanmaakt
De enige manier waarop je zelf progesteron aan kunt maken, is door structureel elke maand te ovuleren. Om dat voor elkaar te krijgen, moet je je algehele gezondheid ondersteunen, want je ovulatie is je maandelijks gezondheidsrapport (1).
Om te ovuleren moet je de onderliggende obstakels detecteren en corrigeren. Bekende obstakels zijn stress, ontstekingen, schildklierziekte, insuline resistentie, tekort aan voedingsstoffen en/of te weinig eten.
Lees ook:
- Eet je genoeg om ongesteld te worden? (18)
- Ben je je menstruatie verloren aan een koolhydraatarm of keto dieet? (14)
- Waarom een veganistisch of puur plantaardig dieet problemen op kan leveren voor je cyclus (10)
100 dagen tot de ovulatie
Je moet wel geduld hebben, want de weg naar meer progesteron is lang. Eierstok follikels (eitjes) ontwikkelen zich wel honderd dagen lang, voordat ze eindelijk de finish van de ovulatie bereiken. Met andere woorden: het vergt honderd gezonde en goed gevoede dagen om uiteindelijk bij de ovulatie (en progesteron!) uit te komen.
Dat betekent dat er een vertraging van een paar maanden kan ontstaan tussen je gezondheid en je menstruatie. Het progesteron tekort van nu kan je het verhaal vertellen van de stress of het te weinig eten dat maanden geleden begon.
Vitex agnus-castus (monnikspeper)
Vitex is een kruidengeneesmiddel dat de ovulatie promoot en daardoor progesteron kan verhogen, maar alleen als je volledig en goed gevoed bent. Vitex is effectief voor zowel progesterontekorten als progesteron gevoelige condities zoals PMS en PMDD. Voor meer informatie over PMDD lees je Waarom progesteron zowel goed als slecht is voor je stemming (24).
wees voorzichtig met Vitex als je PCOS hebt, want dat kan de boel namelijk erger maken. Lees ook De do’s en Don’ts van Vitex (3).
De weg naar progesteron
- Zorg dat je goed gevoed bent met voldoende calorieën, proteïne, koolhydraten, vet, jodium en zink.
- Pak onderliggende ontstekingsproblematiek aan zoals gevoeligheid voor zuivel (6), gevoeligheid voor gluten, mest cel en histamine problemen (32), een hyperpermeabele darm, schildklierziekte (33) of insuline resistentie (34).
- Verminder stress.
- Overweeg kruidengeneesmiddelen te nemen die de ovulatie stimuleren, zoals Vitex (monnikspeper) (3) of een pioenroos supplement.
- Onthoud dat het 100 dagen kost om tot de ovulatie te komen en focus je op de lange termijn. Hou vol!
Voor meer informatie lees je het boek Grip op je Vruchtbaarheid.
Lees dit blog ook in het Engels op Lara’s site: Roadmap to Progesterone
