Normaal gesproken heeft progesteron een rustgevend effect op je stemming, maar in sommige gevallen creëert het angst. Een negatieve stemmingsreactie op progesteron wordt neurosteroïde gevoeligheid of premenstruele dysfore stoornis (PMDD) genoemd. Het treft ongeveer één op de 20 vrouwen.
Progestagenen uit anticonceptie zijn geen progesteron en slecht voor je stemming
Progestagenen zijn niet hetzelfde als lichaamseigen progesteron (17), dus die zouden we hier eigenlijk helemaal niet hoeven te bespreken. Het punt is echter dat veel dokters, journalisten en zelfs wetenschappers progestagenen verwarren met progesteron en ‘progesteron is slecht voor je stemming’ zeggen, terwijl ze eigenlijk bedoelen dat progestagenen zijn slecht voor je stemming.
Progestagenen die in anticonceptie zitten zoals levonorgestrel, drospirenone en norethisterone worden allemaal in verband gebracht met angst en depressie. Maar stemmingssymptomen veroorzaakt door anticonceptiemedicatie zijn een bijwerking, en geen PMS of PMDD.
Progesteron en het brein
Voor veel vrouwen geldt dat progesteron goed is voor hun stemming, omdat het omgezet wordt in een hormoon genaamd allopregnanolon, die op zijn beurt via GABA receptoren het brein kalmeert. Dit effect van progesteron zorgt ervoor dat progesteroncapsules zoals utrogestan verdovend kunnen werken. Het is ook de reden dat het in tijden van natuurlijk verhoogd progesteron (tijdens de luteale fase of zwangerschap) slaperigheid kan veroorzaken. De progestagenen uit hormonale anticonceptiemiddelen worden NIET omgezet naar allopregnanolon, waardoor ze dus ook niet verzachtend werken op je stemming.
Bij vrouwen met PMDD ligt het anders. Bij hun kalmeert allopregnanolon niet de GABA receptoren, maar kan in plaats daarvan angst en andere intense stemmingssymptomen veroorzaken. Vrouwen met PMDD hebben even veel allopregnanolon, ze hebben er alleen een andere reactie op, omdat er een probleem is met de GABA receptoren.
GABA receptoren bestaan uit vijf sub-eenheden, die steeds opnieuw van configuratie veranderen om zich aan te passen aan de schommelingen van allopregnanolon.
Wanneer er sprake is van PMDD, zijn de GABA receptoren minder capabel om zich aan te passen aan de veranderende levels van allopregnanolon. Het resultaat is, volgens wetenschapper Tory Eisenlohr-Moul , ‘neurosteroide gevoeligheid’ en de stemmingssymptomen van PMDD.
De reguliere behandeling van PMDD
De reguliere behandeling van PMDD bevat onder anderen:
- SSRI antidepressiva om de GABA receptoren te reguleren, en/of
- Hormonale anticonceptie om de ovulatie en progesteron lam te leggen.
Het probleem met deze aanpak is dat:
- SSRI antidepressiva het risico op osteoporose kan vergroten
- De progestagenen uit anticonceptiemedicatie hun eigen riedel aan bijwerkingen hebben.
- Vrouwen de ovulatie en progesteron nodig hebben voor hun gezondheid op de lange termijn (1) Professor Jerilyn Prior zegt hierover: “een regelmatige menstruatiecyclus met een regelmatige, normale ovulatie (en progesteron)… voorkomt osteoporose, borstkanker en hartaandoeningen.”
Een beter aanpak is het stabiliseren van de GABA receptoren, waardoor de normale ups en downs van progesteron beter verdragen kunnen worden.
De natuurlijke behandeling van PMDD
Verminder histamine en mestcel activatie, wat de door histamine veroorzaakte stemmingssymptomen vermindert en de GABA receptoren kan veranderen. Histamine is een van de factoren van chronische ontstekingen, wat een bekende trigger is van premenstruele stemmingssymptomen. Lees ook: De rol van histamine en mestcellen bij PMS en PMDD (19).
voor veel van mijn patiënten geldt dat het vermijden van koeienzuivel één van de makkelijkste manieren is om een mestcel,- of histaminereactie te verminderen. Een ander voordeel van koeienzuivel skippen is dat je minder blootgesteld wordt aan een neuroactieve peptide uit caseïne, genaamd BCM7. Die peptide heeft invloed op je GABA levels.
- Magnesium ondersteunt een gezonde GABA reactie en vermindert PMS door de invloed die progesteron op het zenuwstelsel heeft te normaliseren. Magnesium neem je het beste in de vorm van bisglycinate, omdat het aminozuur glucine ook helpt op de GABA receptoren te kalmeren.
de therapeutische dosis is 300 mg elementaal magnesium, dus lees het label met aandacht. De meeste magnesium capsules bevatten 100 mg magnesium.
- Vitamine B6 (pyridoxine of beter nog, de omgezette vorm pyridoxaal-5-fosfaat) heeft zijn nut bewezen in minstens één wetenschappelijk onderzoek rondom PMDD. Het geeft GABA een boost, verlaagt prolactine (21) (te hoge prolactine waardes zijn ook een veroorzaker van premenstruele stemmingssymptomen). Het ondersteunt ook een gezonde afvoer van histamine. De toegelaten maximale dosering in Nederland is max 21mg B6. Neem altijd als pyridoxaal-5-fosfaat zie onder*.
ik krijg de beste resultaten met magnesium + vitamine B6 + het aminozuur taurine (omdat taurine de GABA receptoren kalmeert).
- Natuurlijke progesteron capsules (bv utrogestan) omdat een hogere, externe dosis progesteron PMDD symptomen – veroorzaakt door de schommeling van allopregnanolon – kan verlichten. Het heeft allemaal te maken met de ‘bimodale associatie tussen de serum concentratie allopregnonolon en een ongustige stemming’ . Wat in normaal Nederlands betekent dat lage levels lichaamseigen progesteron, of progesteron crème, angst kan veroorzaken, maar dat 200mg juist een kalmerende werking kan hebben. Er zijn maar een paar onderzoeken gedaan rondom progesteron voor premenstruele stemming symptomen , en helaas gebruiken veel van die studies hoge doseringen van 400 tot 1200 mg progesteron. Dat leverde eerder bijwerkingen dan voordelen op.
Progesteron is ook een effectief midden tegen premenstruele migraine (2).
Mildere PMS symptomen
Milde premenstruele symptomen (PMS) waar je alleen gedurende de laatste paar dagen van je cyclus last van hebt, is anders dan PMDD. Nee, het is eenvoudigweg het terugtrekken van allopregnanolon wat je klachten veroorzaakt. PMS reageert goed op veel van de hierboven beschreven behandelingen, evenals op progesteron crème, jodium (vooral als je ook last van gevoelige borsten hebt (22), en het kruidengeneesmiddel Vitex, wat vooral goed werkt als prolactine te hoog is (21).
Lees dit blog ook in het Engels op Lara’s site: Why Progesterone Is Both Good and Bad for Mood (and How to Treat PMDD)
– REDACTIE WOOMAN –
.
Goed om te weten:
* In Nederland is de maximale toegestane hoeveelheid B6 21mg, dit omdat B6 in zijn niet omgezette vorm (=pyridoxine) kan gaan stapelen en zenuwschade veroorzaken. Als je gaat suppleren, neem dan liefst de omgezette vorm van B6, die gaat zelden stapelen. Hou in ieder geval goed in de gaten of je geen tintelingen in je handen krijgt als je B6 suppleert. Is dat het geval, stop er dan meteen mee!
