Soja bevat fyto-oestrogenen of “plantaardige-oestrogenen”. Dat klinkt als iets slechts, maar doordat fyto-oestrogenen de concurrentie aan gaan met oestradiol, kunnen ze juist een heilzame anti-oestrogeen werking hebben (28) voor vrouwen in de vruchtbare leeftijd.
Die concurrentie met oestradiol is ook de reden waarom soja en andere fyto-oestrogenen menstruaties lichter kunnen maken. Of problemen met overtollig oestrogeen kunnen verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan PMS en hevige menstruaties.
Fyto-oestrogenen uit voeding maken al eeuwenlang deel uit van het menselijk dieet, dus ons systeem is aan ze gewend (28). Ze helpen oestrogeen-receptoren te beschermen en stimuleren een gezond metabolisme of ontgifting van sterkere oestrogeen metabolieten.
fyto-oestrogenen vind je o.a. in peulvruchten, noten, zaden, havermout, pinda’s, cashewnoten, knoflook, kool, venkel en appels.
Heel veel soja eten, of soja als supplement nemen, kan menstruaties stoppen of de vruchtbaarheid schaden (10), doordat het zo’n sterk anti-oestrogeen effect heeft. Het gekke is dat soja bij mannen en kinderen juist een sterk oestrogeen verhogend effect heeft.
Soja heeft nog meer invloed op je hormonen. Zo kan het
1) een gezonde opname van jodium belemmeren en daardoor bijdragen aan borstpijn en andere premenstruele symptomen (22) en
2) het schildklierhormoon verlagen door downregulatie van schildklier peroxidase (TPO). TPO is een enzym dat door de schildklier wordt aangemaakt. Het helpt bij de vorming van schildklierhormoon. Schildklierproblemen liggen minder op de loer wanneer er voldoende inname van jodium is.
Niet-hormonale problemen met soja
Maar over soja is meer te vertellen dan alleen het fyto-oestrogenen verhaal. Industrieel verbouwde soja bijvoorbeeld, wordt enorm bespoten. Soja staat bekend als een voedingsmiddel waar veel mensen een gevoeligheid of intolerantie voor ontwikkelen. Daardoor kan het een probleem vormen voor vrouwen met immuun condities zoals endometriose (22). Soja olie bevat bovendien veel omega 6 vetzuren, en die kunnen ontstekingsbevorderend zijn.
Het gros van de negatieve effecten van soja, wordt veroorzaakt door industrieel bewerkte soja. Kleine hoeveelheden traditioneel gefermenteerde soja, zoals bijvoorbeeld tempeh, miso, tamari (een goede sojasaus) en natto zijn wél goed voor je. Niet alleen om het oestrogeen verlagende effect, maar ook omdat het een waardevolle bron is van vitamine K2.
De conclusie is: je kunt af en toe heus wel kleine hoeveelheden tofu eten, of een goede sojasaus gebruiken, en er gerust op zijn dat je hormonen in balans blijven.
Lees dit blog ook in het Engels op Lara’s site: How Soy Affects Hormones and Health
