De folliculaire fase is de fase vóór de ovulatie, waarin oestrogeen aangemaakt wordt. De luteale fase is de fase ná de ovulatie, waarin progesteron aangemaakt wordt.
De folliculaire fase duurt 7 tot 21 dagen en is de veranderlijke fase van je cyclus. Dat wil zeggen: de lengte van deze fase kan variëren. De luteale fase daarentegen duurt bijna exact veertien dagen en is niet veranderlijk.
Als je de veranderlijke (folliculaire) fase optelt bij de vaste (luteale) fase, dan duurt een gezonde menstruatiecyclus ergens tussen de 21 en 35 dagen. Om de lengte van je cyclus te achterhalen, begin je te tellen vanaf de eerste dag dat je echt bloedt. Dat is ‘dag 1’. De dagen met lichte bloedingen (spotting) voorafgaand aan je echte bloeding, tellen niet als begin van je menstruatie.
Luteale fase defect
Een luteale fase moet lang genoeg zijn om zwanger te kunnen worden. Met lang genoeg bedoel ik 12 tot 14 dagen. Tijdens deze fase wordt er progesteron geproduceerd door een klier van 4cm die in 1 dag (jawel, 1 dag!!) gevormd werd uit een miniem eicelblaasje dat achterbleef na de eisprong. Die klier heet ‘Corpus Luteum’.
Om te weten of je luteale fase qua lengte volgens het boekje is moet je dus precies weten wanneer je ovuleert. Is je luteale fase 11 dagen of minder, dan spreekt men van het ‘luteale fase defect’. Hoe je kan uitvogelen wanneer je ovuleert lees je in dit blog.
Corpus Luteum &Progesteron
Progesteron en innesteling
De hoeveelheid progesteron die geproduceerd wordt hangt af van de kwaliteit van het Corpus Luteum! Is deze klier van mindere kwaliteit dan produceert ze minder progesteron en is je luteale fase korter dan 14 dagen. Is je luteale 11 dagen of minder dan is zwanger worden bijna niet mogelijk, want dan kreeg het baarmoederslijmvlies niet de kans voldoende uit te rijpen, en is de kans op innesteling bijna nul.
Progesteron en zwangerschap
Progesteron is ook erg belangrijk tijdens de zwangerschap. Als er een bevruchting heeft plaatsgevonden, en de bevruchte eicel is ingenesteld dan begint deze gelijk met het maken van hCG. hCG zorgt ervoor dat het Corpus luteum in stand blijft. Deze klier gaat door met progesteron produceren tot de 14e week van een zwangerschap! Zonder de productie van progesteron door deze klier zou je een miskraam krijgen. Pas na 14 weken neemt de placenta de progesteronproductie over en sterft de klier af. Lees ook dit artikel over het belang van progesteron voor je vruchtbaarheid en tijdens de zwangerschap (2r).
De krachtpatserij van het Corpus Luteum
Er is geen enkele plek in het menselijk lichaam waar je lijf in een tijdspanne van 1 dag klierweefsel met een doorsnede van 4cm moet creëren uit een eicelblaasje van ‘bijna niks’, het ook nog eens goed doorbloedt moet krijgen EN vervolgens progesteron moet gaan produceren. Daar is de juiste vertrek basis voor nodig (een gezond eicelblaasje), heeeeeel veel energie, en de juiste voedingsstoffen.
De nodige nutriënten
Het snelle metabolisme van deze progesteron-producerende klier vereist voldoende nutriënten zoals B-vitamines, coQ10, jodium, magnesium en zink. Dat, en deze klier heeft met name een grote behoefte aan het antioxidant selenium, wat selenium daardoor hét progesteron-nutriënt bij uitstek maakt.
100 dagen
Maar er is meer. De kwaliteit van het Corpus Luteum wordt ook bepaald door de kwaliteit van het eicelblaasje waar het uit voortgroeide. En de kwaliteit van het eicelblaasje hangt af van wat je 100 dagen voorafgaande aan de ovulatie uitgespookt hebt. Was je afgelopen 3 maanden heel druk, maakte je je constant zorgen, schoot gezond eten erbij in en/of ervoer je veel stress? Dat heeft invloed gehad op de eicelkwaliteit en de luteale fase van NU.
De rol van stress
Jawel, daar hebben we hem: het S-woord. Wat dat met progesteron te maken heeft? Wel, stresshormonen zoals adrenaline en cortisol moeten ergens van gemaakt worden. En laat hun basis nou net progesteron zijn, het hormoon dat je voldoende moet hebben wil je een luteale fase die niet defect is. Dus meer stress = minder progesteron = mogelijk een kortere luteale fase.
Maar wat is stress? Als jij overdag steeds in de ‘doorgaan-doorgaan’ modus staat, dan betekent dat je lichaam er een tandje bijgooit in de vorm van meer cortisol om je dat extra sprintje te laten trekken. Ten koste van progesteron, wel te verstaan. Af en toe is dat geen probleem, maar elke dag sprintjes trekken heet ‘chronische stress’ en zal een wissel trekken op je vruchtbaarheid of een prille zwangerschap (die erdoor afgebroken wordt). Er wordt namelijk progesteron weggesnoept om aan die vrachtladingen cortisol te voldoen. Vanuit het lichaam bezien heel logisch: overleven is belangrijker dan voortplanten.
Het hebben van hogere cortisol levels kan trouwens een genetisch dingetje zijn. Het TH-gen, het BDNF-gen en twee MR-genen zijn verantwoordelijk voor de snelheid waarmee je stresshormomen aanmaakt. En het COMT-gen bepaalt hoe snel, of juist traag, je ze weer afbreekt. Het kan dus genetisch bepaald zijn dat jij meer een stresskip of galopperend paard bent dan je buurvrouw. Maar daar kan je dus wat aan doen: het betekent dat jij meer ontspanning nodig hebt dan de buurvrouw.
Wat kan je doen?
Met stip op nummer één: zorg voor minder stress.
Echt, dit is zó belangrijk. Constant verhoogde cortisol levels zijn niet goed voor je energie-levels, vruchtbaarheid, de kwaliteit van het corpus luteum EN je eicel kwaliteit. Ben je dus stressgevoelig, dan moet jij meer moeite doen om te ontspannen dan je relaxte buurvrouw. Dus. Aan de slag.
- Kijk eerlijk naar wat jou stress oplevert. Is dat teveel werk? Een baan waar niet genoeg voldoening uit haalt? De druk rondom zwanger worden? Je relatie? Iets totaal anders? Kijk er eerlijk naar en neem waar mogelijk stappen om het stress-tij te keren.
- Goed om te weten is dat constant in een modus zitten van ‘doorgaan, doorgaan, doorgaan’ ook stress is! Want dan gebruikt produceert je lichaam extra cortisol om jou in de race te houden. Dus: ga elke avond ontspannen voordat je naar bed gaat. Relaxen op doktersadvies. Waarom? Omdat je cortisol niveau dan daalt zodat je meer melatonine gaat aanmaken en dieper gaat slapen. En dat wil je! Alleen in je diepe slaap vindt herstel en groei (van een het corpus luteum of een embryo) plaats! In het gratis online basis programma vind je een aantal ontspanningsoefeningen die je kunt doen.
- Is je kinderwens je grootste stressfactor? Dan is de ‘groet aan de 4 windrichtingen’ van dit online yoga programma een prachtoefening om weer ademruimte te krijgen.
- Magnesium (en L-glutamine) en/of Ashwagandha kunnen extra helpen om je mind tot rust te brengen, en dus je cortisol te laten dalen. Zie les 9 van dit gratis online programma.
Ondersteun de kwaliteit van je eicel (blaasjes).
- Een van die rijpende eiblaasjes wordt straks de winnaar, laat een eitje los en wordt in 1 dag omgetoverd tot het Corpus Luteum! Denk eraan, de kwaliteit ervan verander je niet binnen 1 cyclus, je hebt ongeveer 3 maanden nodig. Let op je voeding. Eet veel groenten, minder suiker en goede eiwitten en vetten. Voor goede tips: zie dit online basis programma.
- Sluit elke avond af met een korte ontspanningsoefening (zie hierboven). Ga aan de slag met de juiste suppletie (zie onder).
Ondersteun het corpus luteum
- Het corpus luteum heeft bepaalde nutriënten nodig zoal jodium, magnesium , B-vitamines, en anti-oxidanten zoals coQ10 (als ubiquinol), PQQ, zink en selenium om goed progesteron te produceren. Zelf werk ik met het bijna zwanger pakket, magnesium plus en ubi-PQQ, allen van het merk Supple. Daarmee heb je alles gecoverd wat bovengenoemde stoffen betreft. Bovendien verbeteren deze nutriënten ook de eicelkwaliteit. Ben je zwanger dan stop je enkel met de ubi-PQQ. Niet omdat het schadelijk zou zijn maar omdat PQQ onvoldoende onderzocht is bij mensen. Dieren studies wijzen in ieder geval op een positief effect tijdens de zwangerschap.
Gebruik eventueel progesteron (crème)
Let op, hiermee los niet de oorzaak van het probleem op, maar het kan een verschil maken!
- Is uit een bloedtest gebleken dat je progesteron laag is, dan zal je arts je hoogstwaarschijnlijk Utrogestan voorschrijven. Dat is natuurlijke progesteron. Dat zal je luteale fase verlengen.
- Geen voorschrift maar wel een vermoeden dat je verlaagd progesteron hebt? Progesteroncrème is minder hoog gedoseerd dan Utrogestan, is veilig en kun je hier bestellen. Volg de aanwijzingen bij de beschrijving voor gebruik.
– REDACTIE WOOMAN –
.
Goed om te weten:
- Voor uitgebreide info over zwanger worden: zie Rika’s site, FitforFertility.nl
- Supplementen waarvan sprake in dit blog vind je hier.
- Rika’s boek ‘Innesteling’ koop je hier of bij bol.com
